Những ý tưởng hướng về cộng đồng

Năm nay, với chủ đề “Vì Thành phố văn minh, hiện đại và phát triển”, cuộc thi Ý tưởng sáng tạo trẻ lần III đã đón nhận nhiều đề tài dự thi mang ý nghĩa thiết thực trong việc bảo vệ môi trường, quản lý đô thị, giải quyết tai nạn và ùn tắc giao thông.

150 ý tưởng của các thí sinh là học sinh, sinh viên, y bác sĩ, giáo viên, nhà nghiên cứu… đã thể hiện tinh thần xung kích của tuổi trẻ giải quyết các vấn đề cộng đồng. Vòng chung kết khởi tranh ngày 5/1 với phần trình bày và phản biện của 11 nhóm tác giả đã diễn ra sôi nổi tại Nhà văn hóa Thanh niên.

Khởi đầu là ý tưởng “Tận dụng than tổ ong đã qua sử dụng để sản xuất gạch không nung” của Trần Thị Hồng (Đại học Ngoại thương) nghiên cứu về lĩnh vực môi trường đã nhận được nhiều phản hồi tích cực. Theo bạn Hồng, than tổ ong đã qua sử dụng sẽ tác động xấu đến môi trường. Xuất phát từ điều này, bạn đã nảy sinh ý tưởng tận dụng nguồn than tổ ong để làm gạch không nung. Qua đó hạn chế chất thải, bảo vệ môi trường, đồng thời đem lại lợi ích kinh tế cho những đơn vị sử dụng than. Bạn Hồng cho biết đề tài của bạn khi được truyền thông trên các trang báo đã có nhiều cơ sở gọi điện về sẵn sàng cung ứng nguồn than đã qua sử dụng.

Ý tưởng này được Hội đồng giám khảo đánh giá cao vì mang tính tứng dụng thực tế. PGS.TS Đinh Xuân Thắng – Phó viện trưởng Viện Môi trường và Tài nguyên Đại học quốc gia TP.HCM gợi ý thêm, tác giả đề tài có thể khai thác cả phần rác sinh hoạt để tách phần mùn làm phân bón và phần trơ làm gạch để tăng cường nguồn cung. Gợi ý này cũng mở ra một ý tưởng kết nối các đề tài nghiên cứu với nhau tại hội thi năm nay khi có ý tưởng về thùng rác đa năng phân loại rác thải tại nguồn.

Trước thực trạng tai nạn giao thông và đuối nước hiện nay, nhóm tác giả trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch đã thiết kế “Túi cấp cứu đa năng M-FAK”. Túi cấp cứu hướng đến việc cố định phần cổ của người bị nạn, hạn chế rủi ro tử vong và có thể bung ra thành dạng phao để cứu người đuối nước. Đặc biệt, túi có chứa các dụng cụ y tế, thuốc, đèn pin… để sơ cấp cứu tại chỗ trong cả ban ngày và ban đêm. Trong đó, điều quan trọng là chiếc túi này có khối lượng 2kg, như vậy ngoài nón bảo hiểm và các vật dụng, có vẻ như nó vẫn còn khá nặng so với người đi đường. Mặt khác giám khảo cũng đề xuất túi nên có phần dạ quang để giúp người đi đường và cứu hộ có thể dễ phát hiện nạn nhân. Theo nhóm đề tài, giá thành của dụng cụ này khi đưa ra thị trường là vào khoảng 150 ngàn đồng/bộ, đắt hơn dụng cụ cấp cứu thông thường 20 ngàn đồng nhưng có nhiều tính năng hơn.

Em Nguyễn Hải Thanh – học sinh trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, thí sinh nhỏ tuổi nhất vòng chung kết đã đem đến cho cuộc thi nhiều sự thú vị và bất ngờ với ý tưởng “Sử dụng bột dạ quang để tiết kiệm điện”. Dù ý tưởng này vẫn còn đôi chỗ cần khắc phục khi không thể ngay lập tức thuyết phục các nhà làm gạch thay đổi quy trình công nghệ để pha chất dạ quang vào gạch men bắt ánh sáng đèn điện, cũng như nếu cúp điện, gạch sẽ khó phát huy tác dụng với nguồn ánh sáng yếu. Nhưng đây là ý tưởng độc đáo, nếu đầu tư nghiên cứu thêm thì ý tưởng này có thể ứng dụng trang trí làm đẹp nhà. Bản thân gia đình em đã sử dụng phương thức này để tiết kiệm điện và làm đẹp nhà trong hai năm nay.


Với mô hình được thiết kế bắt mắt, mô hình Thùng rác công cộng đa năng của nhóm sinh viên trường Đại học KHXH&NV đã làm sôi động buổi chung kết với những phần trình bày và phản biện sâu sắc. Thùng rác được đóng cố định vào trụ bê tông, thiết kế ốc vít bắt từ bên trong hạn chế việc trộm cắp thiết bị và có mái dù che mưa nắng để khi người dân trú mưa có thể bỏ rác ngay vào thùng. Với đề tài này, các bạn mong muốn khuyến khích người dân phân loại rác thải, bỏ rác đúng nơi quy định, nâng cao hiệu quả quản lý đô thị.

Với ý tưởng đơn giản, gắn liền với vật dụng hàng ngày, “Quyển tập mang thông điệp vì môi trường” của nhóm sinh viên trường ĐH Tôn Đức Thắng là một đề tài mang tính khả thi cao. Ý tưởng xuất phát từ việc có nhiều người xả rác khắp nơi trên đường phố từ quán ăn, chợ, trường học, ký túc xá, bệnh viện đến các sông hồ. Ngay tại bìa 1, nhóm chọn việc thiết kế những hành động bảo vệ môi trường, cụ thể là một đứa trẻ đang ngăn cản một người xả rác nơi công cộng. Giấy tập được làm bằng giấy tái chế và in những từ ngữ tiếng Anh về môi trường. Việc sử dụng giấy tái chế để sản xuất tập mang lại một lợi ích không nhỏ. Vì mỗi tấn giấy được tái chế sẽ hạn chế một lượng khí CO2 tương đương với lượng khí thải của 1 chiếc ô tô trong 6 tuần.


Ngoài ra, các đề tài còn lại như: Tiết kiệm nguồn nước cho KTX Bách Khoa, xử lý thông tin giao thông tự động bằng camera quan sát và ứng dụng để giảm tình trạng kẹt xe, thiết kế thùng đựng quần áo cũ trong khu dân cư… mang đến cho người xem những sự trải nghiệm thú vị bởi những ý tưởng phong phú thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống thường nhật.

Trải qua phần trình bày và phản biện sôi nổi, ý tưởng “Quyển tập mang thông điệp vì môi trường” đạt giải nhất; giải nhì thuộc về “Túi cấp cứu đa năng M-FAK”; và ý tưởng "Phát triển bền vững giao thông công cộng đường thủy tại TP. HCM - Tuyến Waterbus Nhiêu Lộc - Thị Nghè" đạt giải ba.

Lý Thành