SỰ CẠN KIỆT CÁC NGUỒN NĂNG LƯỢNG TRÊN THẾ GIỚI

Không phải vô cớ mà trong những năm gần đây, yếu tố môi trường luôn được nhắc đến và đòi hỏi sự đánh giá và quan tâm đúng mức. Hiệu ứng nhà kính, sự nóng lên của trái đất, khí hậu thay đổi thất thường, hệ sinh thái bị tổn thương, đa dạng sinh học suy giảm… là những minh chứng rõ nét, phản ánh sinh động thực trạng mà môi trường, thiên nhiên và chính cả con người đang phải đối mặt. Và nằm trong số đó, không thể không kể đến nguy cơ cạn kiệt tài nguyên, cạn kiệt các nguồn năng lượng trên thế giới – một vấn đề nóng, một bài toán khó mà nếu không tìm được lời giải phù hợp thì hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng.
Theo công bố của chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), kể từ đầu những năm 1990 đến nay, sử dụng các nguồn tài nguyên đã tăng gần 50%, nhanh hơn rất nhiều so với tố độ tăng dân số thế giới. Một cuộc tìm hiểu khác của Quỹ thế giới về bảo vệ thiên nhiên (WWF) cũng cho thấy hiện nay con người tiêu thụ nhiều hơn 20% so với khả năng tạo ra nguồn tài nguyên mới của trái đất. Các nghiên cứu đều phác họa bức tranh không mấy lạc quan về hiện trạng cạn kiệt năng lượng trên thế giới, vẽ ra viễn cảnh u tối với những hậu quả được lường trước. Một cách so sánh vui, con người đang vay và sử dụng vốn từ thiên nhiên nhưng không nghĩ đến chuyện trả nợ cho nó…
Những năng lượng đang dần cạn kiệt trước sức ép của con người có thể kể ra như nước, dầu mỏ, khí đốt, than…Nước sạch chỉ chiếm chưa tới 3% lượng nước trên thế giới. Tuy vậy, 70% lượng nước ngọt lại đang ở dạng băng đá nên thực ra chúng ta chỉ có thể sử dụng 30% của 3% này (tức xấp xỉ 1% lượng nước trên thế giới là có thể sử dụng được). Theo tính toán, đến năm 2025, sẽ có khoảng 1,8 tỷ người sống trong tình trạng thiếu nước. Khi đó, để có thêm nước cho tiêu dùng, người ta buộc phải tính đến chuyện khai thác sâu vào lòng đất. Điều này vô tình gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm khó lường. Về phía dầu mỏ, sự suy giảm của nguồn năng lượng này đã được cảnh báo từ hàng chục năm qua chứ không phải mới gần đây. Công ty dầu khí nổi tiếng BP đã ước tính lượng dầu mỏ chỉ còn đủ dùng trong vòng 46 năm nữa nếu con người vẫn duy trì tốc độ sử dụng hiện tại. Cũng cùng hoàn cảnh đó, tuổi thọ của khí gas trong tự nhiên chỉ kéo dài 58 năm nữa. Than luôn được coi là vàng đen nhưng với mức độ khai thác quá mức như hiện tại, khoảng 188 năm nữa thế giới sẽ không còn than để sử dụng. Lấy dẫn chứng ở các quốc gia trên thế giới, nếu như Nga đang đứng đầu thế giới với hơn 7% trữ lượng khí tự nhiên, đứng thứ hai với 10% trữ lượng dầu mỏ và là nguồn cung cấp than quan trọng với 20% trữ lượng nhưng chỉ khoảng 20-30 năm nữa theo nghiên cứu, những tỷ lệ vàng này sẽ chẳng còn bao nhiêu bởi tỷ lệ khai thác dầu, khí đốt của Nga đã vượt quá 60% trong khi việc tìm kiếm những mỏ mới thay thế ngày càng khó. Thực tế cho thấy, 50 năm qua việc phát hiện những mỏ mới giảm 10 lần…Đối với các nước Trung Đông, nếu dầu mỏ và khí đốt từng là con át chủ bài, mang lại sự thịnh vượng cho khu vực thì hiện nay, các mỏ dầu cũng đang trong tình trạng ngày càng khó khai thác vì đã khai thác quá lâu, từ hơn nửa thế kỷ qua. Một báo cáo mới đây của Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) kết luận: sản lượng dầu lửa toàn cầu rất có thể đạt 96 triệu thùng/ngày vào năm 2012, nhưng khó vượt qua con số này vì rất ít những giếng dầu mới được phát hiện.
Những sự khan hiếm, cạn kiệt kể trên là tình hình chung của rất nhiều loại năng lượng, tài nguyên khác. Trước sức ép từ sự sử dụng quá mức của 7 tỷ dân số thế giới, sự phát triển của khoa học công nghệ, thực trạng công nghiệp, đô thị hóa và chủ nghĩa tiêu dùng gia tăng mạnh mẽ, thời đại hoàng kim năng lượng của các quốc gia sẽ nhanh chóng biến mất. Và lời giải cho vấn đề mang tính thách đố này thuộc về chúng ta.
Hoàng Duy